Steeds meer oriëntatieverzoeken om graafschade te voorkomen
Nederland graaft steeds meer. De afgelopen vijf jaar steeg het aantal graafbewegingen met twintig procent tot 921.254. Met deze groei neemt ook het risico op graafschade toe. Steeds meer partijen kiezen daarom voor een oriëntatieverzoek als preventieve maatregel. Afgelopen jaar steeg het aantal orientatie-KLICs met 9,6%. Dit blijkt uit de jaarlijkse KLIC-cijfers van het Kadaster.
Voorkomen van graafschade
In de Nederlandse bodem ligt naar schatting twee miljoen kilometer aan kabels en leidingen – een lengte die gelijkstaat aan vijftig keer de omtrek van de aarde. Door vroeg inzicht te krijgen in de ondergrond kunnen initiatiefnemers, opdrachtgevers en aannemers de risico’s beter inschatten. Dit verhoogt de veiligheid van uitvoerders en omwonenden, vermindert vertragingen en voorkomt economische schade en verstoring van essentiële infrastructuur – zoals elektriciteit, water en telecom.
Risico-inventarisatie en maatregelenplan
Voordat er gegraven mag worden, is de opdrachtgever verplicht om een risico-inventarisatie uit te voeren en een maatregelenplan op te stellen. Dit is vastgelegd in de CROW 500-richtlijn. Een oriëntatieverzoek speelt hierbij een belangrijke rol. Door vooraf inzicht te krijgen in de ligging van kabels en leidingen, kunnen risico’s beter worden ingeschat en passende maatregelen worden genomen.
Wat is een oriëntatieverzoek?
Een oriëntatieverzoek is een digitale aanvraag via het KLIC-systeem van het Kadaster. Hiermee krijgen partijen in de graafsector in de planningsfase inzicht in de ligging van kabels en leidingen. Dit helpt hen in om risico’s beter in te schatten, schade te voorkomen en planningen efficiënter uit te voeren. In tegenstelling tot een verplichte graafmelding bij machinaal graven, wordt een oriëntatieverzoek alleen gebruikt ter voorbereiding. Belangrijk: een oriëntatieverzoek geeft geen toestemming om te graven.
Reactie van het Kabel en Leiding Overleg
René Frinks, secretaris van het KLO, is blij met de ontwikkeling. “De stijging van KLIC-meldingen, en met name van oriëntatieverzoeken, bevestigt dat steeds meer partijen zich bewust zijn van het belang van een goede voorbereiding om veilig te kunnen graven. Samen met alle andere partijen in de graafsector en het Kadaster blijven wij ons inzetten voor het verbeteren van de informatievoorziening en het stimuleren van een veilige en zorgvuldige uitvoering van graafwerkzaamheden.”
Overzicht: verschillen tussen graafmelding en oriëntatieverzoek
Graafmelding | Oriëntatieverzoek | |
Doel | Voorafgaand aan daadwerkelijke graafwerkzaamheden | Inzicht krijgen in ondergrondse infrastructuur in de planningsfase |
Verplichting | Wettelijk verplicht bij mechanische graafwerkzaamheden | Niet verplicht, maar sterk aanbevolen voor een zorgvuldige voorbereiding |
Gebiedsgrootte | Kleiner, beperkt tot het exacte graafgebied | Groter, beslaat vaak een ruimer plangebied |
Geldigheidsduur | 20 werkdagen (binnen deze periode moet gestart worden met graven) | Downloadlink blijft 20 werkdagen geldig |
Informatie | Actuele ligging van kabels en leidingen binnen het werkgebied/informatiegebied | Algemene ligging van kabels en leidingen binnen het informatiegebied |
Beschikbaarheid | Binnen 2 werkdagen ontvangt de aanvrager de gegevens | Binnen 2 werkdagen ontvangt de aanvrager de gegevens |
Gebruik door | Aannemers, grondverzetbedrijven, netbeheerders, overheden | Projectontwikkelaars, ingenieursbureaus, overheden, aannemers in de planningsfase |
Kosten | € 11,00 | € 11,00 |
KLIC-meldingen in cijfers
Jaar | Graafbewegingen (incl. calamiteiten) | Oriëntatieverzoeken | Totaal KLIC-meldingen |
2020 | 768.790 | 122.583 | 891.373 |
2021 | 812.898 | 134.687 | 947.585 |
2022 | 839.217 | 168.789 | 1.008.006 |
2023 | 892.352 | 169.122 | 1.061.474 |
2024 | 921.254 | 185.316 | 1.106.570 |
Meer informatie
Meer informatie over oriëntatieverzoeken en graafmeldingen is te vinden op de website van het Kadaster:
https://www.kadaster.nl/zakelijk/producten/graafwerk/klic-melding


Uit de grafieken blijkt dat het aantal oriëntatieverzoeken sneller toeneemt dan het aantal graafbewegingen.