Gemeenten gebruiken app om graafschade te voorkomen

Hoe kunnen gemeenten het aantal graafschades verminderen? Die vraag legden we voor aan projectleider Jaap Batenburg en kabels- en leidingen specialist Alex Luiken van de gemeenten Enschede en Oosterhout. Zij gebruiken een speciaal door het KLO ontwikkelde app om te voldoen aan de CROW500-richtlijn. In Enschede doen ze dat voor alle projecten waarbij gegraven wordt, in Oosterhout gebruiken ze de app op proef. Wat zijn de voor- en nadelen van deze C5P-app?

De gemeente Enschede zit significant boven het gemiddelde aantal graafschades van de Nederlandse gemeenten, zo vertelt projectleider Jaap Batenburg. Reden om de huidige werkwijze serieus onder de loep te nemen. Batenburg is verantwoordelijk voor zo’n dertig projecten per jaar: “We werden onlangs geaudit door het Agentschap en kregen daarna een strakke brief, waarin gedreigd werd met het opleggen van een boete als we niet snel onze manier van werken verbeterden. Volgens het Agentschap werkten we niet volgens de CROW 500. En dat klopte, want ik en mijn collega’s hadden nog nooit van die richtlijn gehoord.”

Voorzorgsmaatregelen

Naast Batenburg werken er nog zo’n zeven projectleiders bij de gemeente, die allemaal te betrokken zijn bij graafwerkzaamheden. Hoe zorg je ervoor dat die allemaal volgens de richtlijn gaan werken? Het antwoord komt volgens Jaap van de C5P-app, die door het softwarebedrijf KE-chain ontwikkeld is in opdracht van het Kabel en Leiding Overleg (KLO). De app zorgt ervoor dat je aantoonbaar de juiste stappen zet in het graafproces. Door je project bij te houden in de app kun je aantonen dat je alle voorzorgmaatregelen hebt getroffen om graafschade te voorkomen.

Jaap Batenburg: “Ik wil zelf de regie voeren”

Batenburg: “Als projectleider wil ik zelf de regie voeren en voel ik mij verantwoordelijk voor de schade die ontstaat. Nog niet zo lang geleden ontplofte een huis in Oldenzaal. Daar moet je toch niet aan denken dat zoets bij jou gebeurt? Ik wil ook niet dat Agentschap Telecom boetes oplegt of zich met mijn werk gaat bemoeien. Daarom vroeg ik: hoe kunnen wij onze werkwijze verbeteren? Het antwoord van het Agentschap: ‘Bel het KLO.’ Zo kwamen we bij de app uit. Die is ontwikkeld voor en samen met de graafketen. Het is dus geen commercieel product.”

Stuk gemakkelijker

Eerlijk is eerlijk: in het begin viel het niet mee om de app te gebruiken. Batenburg: “Ik verwachtte een workflow, maar dat is het niet. Ik kan er geen project in draaien. Dus moet ik mijn informatie nu in twee systemen bijhouden. Toch doe ik dat graag, want de app helpt mij om beter rekening te houden met de ligging van kabels en leidingen. Het grote voordeel is dat ik met deze app meteen mijn risico-inventarisatie en maatregelenplan klaar heb. Onze aannemers vinden dat heel handig. En de app maakt het evalueren van projecten ook een stuk gemakkelijker. De CROW500-richtlijn vereist transparantie. Met deze app maken we al onze overwegingen expliciet. Het mooie van de app is dat je alle gegevens bij elkaar hebt. Je krijgt een beter beeld van de situatie en je ziet dus ook meer mogelijkheden om schade te voorkomen.”

De gemeente Enschede wil voortaan voor alle projecten waarbij gegraven wordt de C5P-app gebruiken. Het heeft nog wel wat voeten in aarde om alle veertig projectleiders in Enschede mee te krijgen. Batenburg kan het gebruik niet afdwingen: “Die bevoegdheid ligt boven mijn salarisschaal.”

Alex Luiken: "In Oosterhout staan gebouwen op koeienhuiden."

In Oosterhout zijn ze nog niet zo ver. Alex Luiken, specialist kabels en leidingen: “Onze gemeente heeft veilig werken hoog in het vaandel staan. We zijn een kleine gemeente, maar hebben al vijftig jaar een coördinator voor kabels en leidingen. Toen ik hier dertig jaar geleden begon was ik de enige, maar nu hebben we een heel team. Wist je dat een deel van Oosterhout is gebouwd op koeienhuiden als fundering? Daar moet je met graven dus rekening mee houden, anders stort de boel in. We houden dus extra afstand van onze kwetsbare gebouwen of treffen voorzieningen.”

Een probleem is dat er vaak niet volgens de afspraken wordt gegraven. Luiken: “Dat zien we vooral bij de aanleg van glasvezelkabels. We hebben al vijf ploegen naar huis gestuurd omdat ze niet volgens onze voorwaarden werkten. Tevens zijn er veertig ploegen weggaan omdat ze het niet eens waren met de hoge eisen die wij als gemeente aan ze stellen. Helaas zien we diezelfde mensen daarna weer bij andere gemeente werken.”

Mondeling of digitaal

Luiken verwacht dat de app dit soort problemen kan verminderen: “Het belangrijkste is dat je op een uniforme manier gaat werken en dat is handig voor de aannemers die het werk moeten uitvoeren. Alle bestanden zijn eenvoudig over te dragen, bijvoorbeeld als pdf. Nu doen we nog veel mondeling en dat is natuurlijk nooit de beste manier. Het wordt interessanter naarmate er meer partijen de app gaan gebruiken, zoals de netbeheerders en Brabant Water. Laatstgenoemde doet al mee aan een proef. Luiken probeert ook Enexis zover te krijgen.

Luiken is enthousiast over de mogelijkheden van de app, maar heeft ook een kritiekpuntje: “De ontwikkelaars zijn té enthousiast. De app krijgt regelmatig een update. Ik zou zeggen: eens per jaar is vaak genoeg. Laat mensen er eerst een tijdje mee werken.”

Info over de C5P-app

• Meer weten over de C5P-app? Een goed begin zijn de webinars op de website van het Kabel en Leiding Overleg voor gemeentes, netbeheerders en grondroerders.
• Kijk op de pagina over de C5P app.
• Meld je aan voor een van de online vragenuurtjes
• Registreer je voor het aankomende webinar voor gemeenten op 8 december om 15:00 uur

 Tekst: Erik van Stokkom